Садыр Жапаров: ГИК саясаты жарандарды жеткиликтүү турак жай менен камсыздоого багытталган

Интервьюда «Кабар» агенттигине берген сүйлөшүүсүндө президент Садыр Жапаров мамлекеттик ипотекалык компаниянын саясатынын негизги максаты жарандарды жеткиликтүү турак жай менен камсыздоо экенин баса белгиледи. Ал мурда ипотека кредиттери коммерциялык банктар аркылуу берилгендигин, бул болсо турак жай жетишсиздигине жана баалардын жогорулашына алып келгенин айтты. Ошондуктан көптөгөн жарандар батир сатып алууга мүмкүнчүлүк ала алышкан эмес.

Мамлекет башчысы мамлекеттик ипотекалык компания курулуш менен алектенбей турганын, натыйжасыз башкаруу жана банкроттукка жол бербеш үчүн мындай кадамга барганын билдирди.
«Курулуш — көптөгөн нюанстарды талап кылган татаал процесс. Ошол себептен биз ГИКке курулуш менен алектенүүдө чектөө коёбуз. Мамлекеттик- жеке өнөктөштүктүн алкагында гана исключение бар, бирок андай болсо бардык жоопкерчилик бүтүндүк менен жеке компанияга жүктөлөт», — деди ал.

ГИК мамлекеттик компания «Кыргызстройсервис» жана жеке курулуш фирмалары менен келишимдерди түзүп, арзандатылган бааны бекитип, алардын турак жайды «төрт ключка» тапшыруусун талап кылат. Мисалы, Бишкек жана Чүй облусунда курулуштун жалпы баасы 1 квадрат метр үчүн $650 түзөт. Талас, Нарын, Ысык-Көл, Ош, Жалал-Абад жана Баткен өңдүү аймактарда болсо баа бир аз жогору, $700 квадрат метр, бул борбордон курулуш материалдарын ташып келүү менен байланышкан», — деп кошумчалады ал.

Садыр Жапаров ошондой эле ири жеке курулуш компаниялары белгиленген баалар боюнча иштөөсүн токтоткондугун, ошондуктан турак жай мамлекеттик компания «Кыргызкурулуш» аркылуу курула тургандыгын маалымдады.
«Мындан тышкары, курулушка кызыккан бир нече жеке компанияларды тартууга жетиштик. Ири курулуш компаниялары «төрт ключка» 1 квадрат метр үчүн $1 миңден төмөн баада куруу мүмкүн эместиги туурасында билдиришкен. Мамлекетте курулуш масштабдуу түрдө жүргүзүлүүдө. Эгер жеке компаниялар сунушталган бааларга курууну кааласа, ГИК менен кызматташууга ачыкбыз», — деди президент.

Ал ошондой эле, эмне үчүн элге турук жайлар жогору баада сатылып жаткандыгын түшүндүрдү. Мисалы, «Мурас» микрорайонунда батирлер $750 квадрат метрге сатылган, анын $100 – ГИКдин пайдасы, бул болсо 25 жыл бою жашоочуларга тейлөө үчүн, кызматкерлердин эмгек акысы жана инфляцияны эске алуу менен керек. ГИКдин кошумча баасы үйлөрдүн жайгашкан жерине жараша болот, борбордун престиждүү аймактарында баа $750дөн жогору болот», — деп түшүндүрдү Жапаров.

Президент кошумчалады: «Мен эми батирди бир заматта 50 пайызын төлөп, экинчи бөлүгүн 15 жылдык мөөнөт менен төлөй тургандарга токтолом. Бул программа чакырдыгынан күтүп жаткан жарандарга таасир этпейт, бул өзүнчө инициатива.

Мисалы, бош участкта батирлер нөлдөн курула башталат. Бул батирлер алдын ала 50 пайызын төлөгөндөргө берилет. Керектелген каражаттар кайра ошол эле батирлердин курулушуна жумшалат. Алардын баасы жайгашкан жерине жараша болот, мен буга чейин айткам. Бирок ар кайсы убакта баа жеке куруучуларга караганда төмөн болот. Престиждүү аймактарда жеке компаниялар бүгүнкү күндө оңдолбогон квадрат метрди $2 миңге сатышкан, ал эми ГИК кайра ошондой батирлерди жарымын төлөгөндөргө $1 миң 400гө «төрт ключка» сунуштауда. Социалдык муктаждыкка муктаж жарандардын кезегинде, баа дагы төмөн болот. Ошентип, ГИКтин саясаты социалдык, жарандарды турак жай менен камсыздоого багытталган», — деп баса белгиледи Жапаров.

Ал ошондой эле ГИКнын башкаруу системасы толугу менен санариптештирилгенин маалымдады.
«Чатырда турган адамдар өз позицияларын онлайн режиминде көзөмөлдөп турушат. Эч ким кезекте секирип өтө албайт. Финансылык контрол дагы электрондук түрдө жүргүзүлүп, акча каражаттарын уурдоого мүмкүнчүлүк бербейт. Күтүп жаткан жарандарга айтаарым: чыдамкай болуңуздар. Жакын арада батирлердин массовый передачасы башталат. Кезек беш-10 орунга эмес, миң орунга жылат. Бир күндө миңдеген адамдар батир алат жана кезек дароо жылат», — деп кошумчалады президент.

Ал дагы билдирип кетти, бүгүнкү күндө ГИКнын уставдык капиталы $1 миллиардга жетти.
«2027-жылга чейин ал $1,5 миллиардга чейин өсөт. Бул мурда жеткиликтүү эмес сумма болуп эсептелинген. Кечикмейлерде көп батирлерди курган соң, биз айылдык жерге курулушка өтөбүз. Эгер кимдир бирөө жаңы үйдү курууну же эскисин жаңыртууну кааласа, анда аны бузуп, жаңы турак жай курулат. Мезгили — 25-30 жыл», — деп жыйынтыктады мамлекеттик башчы.