Өкмөт 12 жылдык билим берүү системасына өтүү менен байланыштуу билим берүү саясатасын бекитти

14-мартта өкмөт башчы Адылбек Касымалиев билим берүү министрлиги тарабынан 12 жылдык билим берүү системасына өтүү боюнча иштелип чыккан мамлекеттик билим берүү стандартына кол койду.

Билим берүү жана илим министрлигине тапшырылды:

• амалдагы нормативдик укуктук актыларга, ушул атайын токтомду эске алып, өзгөртүүлөрдү киргизүү боюнча сунуштарды даярдоо;
• 2019-2021-жылдарга карата республикалык бюджетте каралган каражаттардын алкагында жалпы билим берүү боюнча Мамлекеттик билим берүү стандартын киргизүү.

Жаңы мамлекеттик стандарттын негизги пункттары

Мамлекеттик билим берүү стандарты мектеп билим берүү жаатында мамлекеттик саясаттын векторун белгилейт. Ал төмөнкүлөрдү камтыйт:

• социалдык адилеттүүлүктү камсыз кылуу жана бирдиктүү билим берүү кеңстигин түзүү;
• бардык жалпы билим берүү мекемелери үчүн, алардын уюштуруп-укуктук формасынан көз каранды болбостон, негизги окуу планы, предметтер боюнча стандарттар, жалпы билим берүү программалары жана окуу-методикалык комплекстерди иштеп чыгууну;
• жалпы билим берүүнүн бардык деңгээлдеринде стандарттар жана программалардын улантылышын камсыз кылууну;
• билим берүү процессинин сапатын башкарууну;
• Кыргыз Республикасында негизги жалпы жана орто билим берүү жөнүндө документтердин эквиваленттигин белгилөө;
• Мамлекеттик стандартты ишке ашыруучу билим берүү мекемелерин баалоо үчүн, ошондой эле педагогикалык кадрларды даярдаган башталгыч кесиптик, орто кесиптик жана жогорку билим берүү мекемелери үчүн негиз.

Мурдагы стандарт 2022-жылы кабыл алынган. Билим берүү министрлигинде негизги положениелердин мурдагыдай эле калганын белгилешти, документ 12 жылдык билим берүү моделин киргизүү боюнча жаңыртылган. Кийин кийинки өзгөртүүлөр киргизилген:

• "Жалпы билим берүүнүн философиясы" деген жаңы бөлүм киргизилди, анда Кыргызстандагы окуучулар үчүн негизги баалуулуктар талкууланат;
• төрт негизги компетенция жаңыртылды (билим алуучу жана иш аракет кылуучу, социалдык-коммуникативдик, маалыматтык-санариптик, эмоциялык-личносттук);
• жогорку класстарда кесиптик билим берүүгө байланышкан нормалар киргизилди;
• баалоо системасы кайра каралып, диаграммада жалпы билим берүү мекемелеринин бүтүрүүчүлөрдүн моделин аныктаган жарандык баалуулуктар, компетенциялар жана көндүмдөрдүн ортосундагы байланыштын чегин көрсөттү.

Кесиптик билим берүү да киргизилет. Негизги окуу пландары үч деңгээлди камтыйт:

• башталгыч жалпы (1-6-класстар, алты жыл);
• негизги жалпы (7-9-класстар, үч жыл);
• орта жалпы (10-12-класстар, үч жыл).

12 жылдык система боюнча өтүү процессинде беш күндүк окуу жума көлөмү сакталат. Ошондой эле максималдуу жумалык жүк белгиленет.

Мындан тышкары, бир нече жаңы өзгөртүүлөр даярдалып жатат:

• 1-3-класстарда баалар жоюлат, жана сапаттык көрсөткүчтөр боюнча окуу жетишкендиктери бааланган рейтингсиз система киргизилет.
• Кесиптик предметтер боюнча финалдык экзамендерден алынган баллдар колледждерге жана жогорку окуу жайларына кирүүдө эске алынат.

Сентябрь айында Кыргыз Республикасындагы мектептерде 12 жылдык билим берүү моделине өтүүнүн биринчи этапы башталат. Алты жаштагы балдар биринчи класска, жетилет жаштагы "Наристе" программасын өтүп келгендер ошол эле эле экинчи класска катталат. Учүнчү классты аяктаган балдар бешинчи класска өтүп, алтынчы классты аяктаган балдар сегизинчи класска өтүшү күтүлүүдө.