Кыргызстанда постковиддик синдромдун көрүнүштөрү жана узактыгы изилденди

Жакында "Кыргызстандын денсоолугу" журналында жарыяланган изилдөөдө, авторлор А. З. Кутманова, Б. Т. Абдимомунова, С. Т. Жолдошев жана К. Д. Калыбекова постковид синдромунун клиникалык көрүнүштөрүн жана алардын узактыгын талдаган.

Авторлордун айтымында, постковид синдрому — коронавирус пандемиясынын натыйжасында пайда болгон жаңы медициналык термин. Ал, астеникалык жана когнитивдик синдромдорду, ошондой эле өпкө фиброзун жана башка органдардын жабыркашын камтыйт. COVID-19 учурунда көп органды жабыркатуу туруктуу симптомдордун пайда болушу менен аныкталат. Бирок оорунун узак мөөнөттүү кесепеттерин жаратуучу себеп жана факторлор айкынсыз", - деп атап өтүшөт.

COVID-19 өткөн бейтаптарды байкоо учурунда изилдөөчүлөр исказгандан кийин жыт жана даам сезүүлөрүнүн дисфункциясы, постковид өпкө фиброзу, ошондой эле жүрөк-кана тамыр көрсөтмөлөрү, бар болгон хроникалык ооруларга терс таасир этүүчү учурларды белгилешти.

Дарыгерлер COVID-19 менен оорулугандарды госпитализациялоодо постковид синдромун жана анын терс башкачу жагдайларын аныктоонун маанисине көңүл бурушат. Изилдөөгө катышкан Ош облусунун тургундарынын постковид синдромунун клиникалык симптомдорунун топтому сунушталат.

Оорунун остри учурунан кийин байкоо жүргүзүлгөн 360 бейтаптын ичинен 174 адамда постковид симптоматикасы аныкталды, ал оору учурунда улантып жаткан симптомдорду жана жаңы көрүнүштөрдү камтыйт.

Жарияланган маалыматка ылайык, оорунун көп системалуу көрүнүшү, көбүнчө астафеникалык синдром (жалпы күчсүздүк, чарчоо жана уктоонун бузулушу) менен, неврологиялык бузулуулары (баш оорулары, агевзия, гипомнезия, көңүлдү чогултуу кыйынчылыктары) жана дем алуу, ашказан-ичеги, жүрөк-кана тамыр жана эндокрин системаларынын көйгөйлөрү менен көрүнөт.

Изилдөөдөн алынган маалымат боюнча, жалпы күчсүздүк, жыт жана даамды жоготуу, дем алууда кыйынчылык, миалгия, диарея жана көкүрөк оору сыяктуу симптомдор эки жыл бою сакталды. Ошол эле учурда жөтөл жана депрессия сыяктуу көрүнүштөр жоюлду. Жаңы симптомдордун ичинен эң кеңири тарагандары артралгия (81,1 %) жана тынчсыздануу (63,25 %) болуп, COVID-19 өтүп кеткендердин көпчүлүгүндө байкалды.

"Постковид синдрому дем алуунун кыйынчылыгы, жыт жана даамды жоготуу, жалпы күчсүздүк сыяктуу симптомдордун узакка созулушу, ошондой эле жаңы белгилердин пайда болушу менен көрүнүшү мүмкүн. Бул медициналык көзөмөлдү жана реабилитацияны улантууга муктаждыгын ачып көрсөтөт", - деп жыйынтыкташты изилдөөчүлөр.

Башкы беттеги иллюстрация: tver.mk.ru.