Нооруз – көктөм жана жаңылануунун майрамы

Кыргызстанда Нооруз 21-мартта белгиленет, бул борбордук Азиянын башка өлкөлөрүндө сыяктуу. Бул күн кыштын суук күндөрүнөн кийин көктөмдүн келиши менен символдоштурулат.



Бул майрам көктөмдүн теңдүүлүк мезгилине туура келет, анда күндүн жана түндүн узундугу тең болот. Нооруз жаңы жылдын башталышы деп эсептелет. Тарыхый жактан алганда, анын тамырлары биздин эрага чейин VI–IV кылымдарга кетет. "Нооруз" сөзү "Науруз" сөзүнөн келип чыккан, анда фарс тилинде "нау" жаңы дегенди, "руз" болсо "кун" дегенди билдирет.


Бүгүнкү күндө Нооруз Кыргызстан, Азербайжан, Албания, Афганистан, Босния жана Герцеговина, Грузия, Индия, Иран, Казахстан, Кытай, Монголия, Пакистан, Россия Федерациясынын аймактары (Башкортостан, Дагестан, Татарстан жана башкалар), Тажикстан, Түркмөнстан, Түркия, Өзбекстан жана башка өлкөлөрдө белгиленет.


2009-жылы Нооруз ЮНЕСКОнун нематериалдык маданий мурасын коргоо боюнча эл аралык тизмесине киргизилди, бул аны эл аралык майрамга айлантырды.
1991-жылдын 1-февралында Жогорку Кеңеш Ноорузду белгилөө күнү катары 21-мартты бекиткен, жана бул күн дем алыш болуп калды. Кыргызстан жаңы жылдын жана жаңылануунун келишин 34 жылдан бери белгилеп келет. Бул жылы өлкөнүн тургундары үч күн тынчтыкта болушат — жума күндөн жекшемби күнгө чейин.