Галактика борборунда таң каларлык көрүнүш аныкталды

Биздин галактикабыз, Күн жолу, борборунда изилдөөчүлөр жаңы типтеги кара заттын болушу жөнүндө белгилерди билдире турган татаал химиялык активдүүлүктү байкашты. Бул тууралуу Lenta.ru сайтында маалымдалган.

Physical Review Letters журналында жарыяланган макала, бул энергиялык процесстер кара заттын жеңил бөлүкчүлөрүнүн өз ара аракеттенүүсү менен байланыштуу болушу мүмкүн экендигин билдирет, алар мурдагыдан да жеңил болуп чыгат.

Кара зат астрономиянын эң чоң сырларынын бири болуп калууда. Ал көрүнбөйт жана адаттагы заттар менен өз ара аракеттешпейт, бирок изилдөөчүлөрдүн баамында, ал Күн системасынын жалпы массасынын 85% чейин түзөт. Буга чейин кара заттын оор бөлүкчөлөрдөн (WIMPs) түзүлгөнү эсептелинген, бирок жаңы изилдөөлөр жеңил бөлүкчөлөрдүн болушу мүмкүн экенин көрсөтүүдө, алар беттешип, заряддалган бөлүкчөлөрдүн агымдарын жаратышы мүмкүн.

Астрономдор галактиканын борборунда оң заряддалган водород булуттарын байкап келишет, бул түшүндүрүлбөгөн таң каларлык көрүнүш болуп саналат. Адатта водород нейтралдуу абалда болот, бирок бул жолу бир нерсе анын атомдорунан электрондорду чыгарып жатат. Жүргүзүлгөн анализ мындай булутта ионизация процессин колдоп туруучу туруктуу энергетикалык булак бар экенин көрсөткөн.

Мурда изилдөөчүлөр мунун себеби космостук нурлардын — космосу толгон тез жана күчтүү бөлүкчөлөрдүн таасири болушу мүмкүн деп ойлошкон. Бирок азыркы учурда изилдөөчүлөр бул энергия булагы космостук нурлардан жайыраак кыймылдай тургандыгын жана мурдагы кара зат бөлүкчөлөрүнө караганда азыраак массаны түшүндүргөн чечимге келишти.

Водороддун таң калаарлык ионизациясынан тышкары, жаңы гипотеза галактиканын борборундагы башка сырдуу көрүнүштөр, 511 кэВ энергиясы менен чыгышы мүмкүн, бирок анын келип чыгышы азырынча белгисиз болуп турат.

Изилдөөчүлөр Млечный Путьтун борбордук бөлүгүндөгү химиялык процессстерди изилдөө кара затты издөөнүн жаңы методу болушу мүмкүн деп эсептешет. Жерде жүргүзүлгөн эксперименттер бөлүкчөлөрдүн сейрек беттешүү моменттерин аныктоого аракет кылса, галактиканын Борбордук молекулярдык аймагын байдоо реалдуу убакытта кара заттын мүмкүн болгон белгилери жөнүндө маалымат бере алат.