2028-жылга чейин Борбордук Азия суу жетишсиздигинин хроникалык фазасына өтөт

«Климаттык өзгөрүүлөр жана Борбордук Азиядагы суу пайдалануу көйгөйлөрү» тегерек столунда Россиянын илимдер Академиясынын ИМЭМО Борбордук Азия бөлүмүнүн жетекчиси Станислав Притчин 2028-жылга чейин регион чоң суу ресурстарынын жетишсиздигине туш болорун билдирди.

Адис белгилегендей, бул күн тартибиндеги эң актуалдуу темалардын бири.
Темага байланыштуу Кыргызстан климаттык өзгөрүүлөргө туруштук берүү жөндөмүн бекемдөөгө умтулууда — ПРООН

Притчиндин айтымында, суу секторундагы кырдаалды критикалык деп баалоого болот. Бул көйгөйгө климаттык өзгөрүүлөр негизги себеп болуп эсептелет. Глобалдык жылуулук Борбордук Азия үчүн таза суу булагы болгон мөңгүлөрдүн запастарына терс таасирин тийгизет. Узун мөөнөттүү перспективада бул запасардын кыскарышы өз илгери дарыялардын агымын төмөндөтөт, деп кошумчалады ал.

Андан тышкары, калктын өсүшү да суу ресурстарына маанилүү таасирин тийгизет. Регион бурчтуу өнүгүүнү көрсөтүп турат жана демографиялык кырдаал динамикалуу бойдон калууда. Өзбекстан, өзгөчө, калк саны боюнча лидер катары выделенет: 1991-жылдан 2025-жылга чейин ал 22 миллион адамдан 37,5 миллионго жетет.

«2028-жылга чейин региондогу жалпы калк саны 80 миллионго жакындайт. Ошентип, таза суу керектөөсү гана кыскарып жаткан суу ресурстарына кошумча басымды жаратууда. Эски инфраструктура да бул көйгөйдү оорлотуп жатат», — деп айтты ал.
«Суу ресурстарына ээ болуу боюнча кабыл алынып жаткан чечимдер жалпы кыйынчылыктарга дуушар кылат. Суу ресурстарын бөлүштүрүү боюнча биргелешкен, эки же үч тараптуу сүйлөшүүлөр бар, бирок чечим кабыл алуу жагынан абал татаал бойдон калууда. Бөлүштүрүүнүн гана эмес, жалпылаштырылган стратегияны иштеп чыгууга жөндөмдүү институттар жок. Биз бул боюнча биринчи кадамдарды көрүүдө: «Камбар-Ата» долбоору үч регионалдык оюнчунун биргелешип кызматына багытталган. Бул жакшы жагдай, бирок жетишсиз», — деп жыйынтыктады Станислав Притчин.