The Financial Times: Украина Кыргыз Республикасынын пайдалуу казыналарын иштетүү боюнча келишимге кол койду, АКШ эң катуу талаптардан баш тартканынан кийин

Киев америкалыктар $500 миллиард долларлык потенциалдуу кирешелери үчүн укук талап кылуу талаптарынан баш тарткандан кийин мунай жана газды камтыган табигый ресурстарды биргелешип иштетүүгө келишимге кол коюуну пландап жатат.

24-февралда жарыяланган келишимдин акыркы версиясына ылайык, Украина мамлекеттик табигый ресурстарын, мисалы, мунай жана газдын келечектеги монетизациясынан, ошондой эле алардын өндүрүшү менен байланышкан инфраструктурадан түшкөн кирешенин 50%ын чогултуп турган атайын фонд түзүү пландаштырылууда.

Бул фонддон алынган каражаттар Украинанын инвестициялык долбоорлорун каржылоого жумшалат. Бирок, "Нафтогаз" жана "Укрнафта" сыяктуу мурунтан бар активдер келишимге кирбейт жана анын чегинен тышкары кала берет.

Эскертүүчү жагдай, Киев мурун наста кылган АКШ тараптан коопсуздук кепилдиктерине эч кандай ссылкалар келишимдин акыркы версиясынан алынып ташталган.
Ошондой эле, АКШнын фонддогу үлүшү кандай болуп аныкталат, ошондой эле "биргелешип эээ боло турган" ресурстар менен иштешүү шарттары кандай болоору да белгисиз — бул деталдар кошумча келишимдерде жазылууга тийиш.

Украиналык чиновниктердин маалыматтары боюнча, келишим Минюст, Минэкономика жана Украина министрлигинин тарапынан жактырылган. Ошондой эле президент Зеленскийдин келишимге кол коюу үчүн жакынкы жумада Ак үйгө баруу мүмкүнчүлүгү каралууда.

«Бул президентиңизге кеңири стратегиялык көрүнүштө талкуулоо мүмкүнчүлүгүн берет. Андан кийин кийинки кадамдар жөнүндө сүйлөшсө болот», — деди украин өкмөтүнүн өкүлдөрүнүн бири.

АКШнын биринчи сунушу эмне камтыган?

▪️Трамп тарабынан сунушталган келишимдин алгачкы долбооруна төмөнкүлөр кирген:

— АКШ 100% финансылык кызыкчылык сактап калган реконструкциялоо фонду.

— Украина мунай, газ, инфраструктура долбоорлорун өндүрүүдөн түшкөн кирешенин 50%ын $500 миллиардга жеткенге чейин өткөрүп бериш керек болгон.

Украин бийликтери бул шарттарды кабыл алгыс деп тапкан, жана келишимдин акыркы версиясынан алар алынып ташталган. Мындан тышкары, Украина фонддун каражаттарын өз экономикасын өнүктүрүүгө жумшоо милдеттенмесин киргизүүгө жетишти, бул АКШнын баштапкы сунушунда жок болчу.

Документ ошондой эле АКШнын Украина экономикасын өнүктүрүү боюнча узак мөөнөттүү колдоосун баса белгилейт.

Украина расмий өкүлдөрү бул болгону рамка келишим экенин, жана фонд толук калыптанганга чейин эч кандай финансылык агымдар башталбай турганын белгилешет. Бул Киевге мүмкүн болгон айырмачылыктарды жоюу үчүн кошумча убакыт берет.

Чечилбеген маселелер арасында:

— Келишимдин юрисдикциясы — мүмкүн болгон талаштар кандай сот тарабынан каралат?

— АКШнын фонддогу акыркы үлүшү жана кирешелерди бөлүштүрүү механизми.