2024-жылы Кыргызстан менен Тажикстандын ортосундагы соода көлөмү 22 эсе кыскарды, $2 млн да жете элек, - Минэкономика

Кыргызстан менен Тажикстандын ортосундагы соода мамилелери эл аралык келишимдерге негизделген, анткени эки өлкө дагы эле ар кандай эл аралык уюмдарга мүчө. Экономика министринин орун басары Назарбек Малаев бул маалыматты 2025-жылдын 17-мартында радио эфиринде билдирди.

Анын айтымында, Дүйнөлүк соода уюмуна мүчөлүктүн жардамы менен, эки өлкө тең дискриминацияламай принциптерине ылайыктуу, бул болсо улуттук режимди сактоону талап кылат. Бул бир тараптын башка тарапка соода жүргүзүү үчүн бирдей шарттарды берүү милдетин түшүндүрөт. Мындан тышкары, КМШнын Эркин соода аймагы жөнүндө келишимге ылайык, мамлекеттер арасында бажы төлөмдөрү алынбайт.

Малаев 2010-жылдан 2020-жылга чейин Кыргызстан менен Тажикстандын ортосундагы соода көлөмү болжол менен 80 миллион доллар болгонун белгиледи. Бирок 2020-жылдан 2024-жылга чейин кескин төмөндөө байкалган, соода көлөмү 2 миллион доллардан ашкан жок. 2024-жылдын жыйынтыгы менен эки өлкөнүн ортосундагы сооданын көлөмү бар болгону 1,6 миллион долларды түзгөн, бул 22 эсе төмөндөө, — деп кошумчалады ал.

Кыргызстан Тажикстанга айыл чарба продукциясын, көмүр, курулуш материалдарын жана өнөр жай товарларын экспорттойт. Өз тараптан, Тажикстан Кыргызстанга алюминийди, айыл чарба продукциясын жана коштомо товарлар жеткирет, деп тактады министрдин орун басары.

Мындан тышкары, орун басар министр белгилегендей, чеги такталгандан чейин айрым товарлар статистикалык маалыматтарда эсепке алынган эмес, бул соода жүргүзүүдө өлкөлөр арасындагы чек аралар шахмат тартибинде жайгашкандыктан болуп жатты. Эми чектери так белгиленгендиктен, жакынкы мамлекеттер ортосундагы соодага катышкан бардык товарлар расмий статистикага киргизилет, бул болсо соода айлантманы 500 миллион долларга чейин жогорулатууга мүмкүнчүлүк берет.