Пальма майынын импорту: Кыргызстан пальма майын кайсы өлкөлөрдөн сатып алат? (графиктер, 10 жылдык маалымат)

- 2024-жылдын биринчи кварталында Кыргызстанга 555 тонна пальма майы 637 миң доллардан ашык суммага импорттолгон. Бул маалыматты Улуттук статистикалык комитет берген.

Ведомствонун отчетторуна ылайык, Кыргызстан үчүн пальма майынын негизги жеткирүүчүсү — Малайзия, ал жалпы импорттун 67%ын, же 419 тоннадан ашык же 476 миң долларды камсыздайт. Экинчи орунда Индонезия турат, анда 126 тонна пальма майы 149 миң долларга экспорттолгон.

«Таза бек» басылмасы Улуттук статистикалык комитеттин пальма майынын жеткирүүлөрү боюнча акыркы он жылдагы маалыматтарын талдаган жана 2019-жылы карантин импорттун көлөмүн кескин төмөндөтүүчү кесепетке айланганын ачыктаган. Ошентсе да, азыр пальма майын жеткирүүдө өсүү тенденциясы байкалууда.

2024-жылдын 16-майында, Жогорку Кеңештин пленардык жыйынында депутат Тазабек Икрамов өлкөгө көп сандагы сапатсыз азыктарды алып келүүгө байланыштуу коркунучтарды белгилеп өттү. Айрыкча, ал пальма майын жана Кыргызстанга алынып келинген импортурууну тыюу салууну сунуштады.

«Бул адамдарга колдонууга болбой турган калдыктар, аларды сүткө кошуп жатышат. Мындан тышкары, «Мила» майы жана башка көптөгөн калдыктар, башка өлкөлөргө алынып келбегендер, келип жатат. Азыр биздин өлкөгө 2-сорттогу же биротоло сиңүүчү майлар келип жатат. Булардын баары «Кордай» аркылуу тынч келип жатат, - депутат нааразы болду.

Дүйнөлүк саламаттыкты сактоо уюмунун (ДССУ) маалыматтарына ылайык, пальма майын колдонуу хроникалык оорулардын пайда болуу мүмкүнчүлүгүн көбөйтүп, семирүүгө өбөлгө түзөт. Ошондой эле, пальма майын даярдоо процесси экологияга чоң залака келтирерин белгилей кетүү маанилүү.

«Пальма майын даярдоо жана сатуу өнөр жайын документтин авторлору тамеки жана алкоголдук өнөр жай менен салыштырышат — ден соолукка жана айлана-чөйрөгө залакасы жана пайда үчүн кардарлардан чындыкты жашырууга аракет кылган жарнамачылар жана лоббисттердин күч-аракети боюнча», — деп маалымдаган BBC.

Пальма майы адатта төмөнкү азык-түлүктөрдү чыгарууда колдонулат:

• сүт азыктары;


• маргарин;


• муздатылган азыктар;


• шоколад;


• кондитер кремдери;


• кондитерлер;


• жана ундан жасалган кондитер азыктары.

Жабык бөлүктө акыркы 10 жылдагы пальма майы импорту боюнча маалыматтарды камтыган инфографика жана таблица берилген.